Ze hadden het elkaar vast beloofd, de politieke kopstukken, destijds, op de rokende puinhopen van de Tweede Wereldoorlog: EENWORDING. Geen eenvoudig doel, gegeven een eindeloze geschiedenis van tegen elkaar gerichte onderlinge gewelddadigheden, een wel heel dun wij-gevoel bij het volk, onderling onverstaanbare talen en dan ook nog hierzo ondenkbare, zelfs ontoelaatbare gebruikstradities vergeleken met daarzo. Moeilijke obstakels.
Dat ook de voortdurende draaiing van de aarde om de eigen as nog ooit een obstakel voor Europese eenwording zou worden, dat is bij die Europese voortrekkers waarschijnlijk nooit opgekomen.
Nu Europa af wil van zomer- en wintertijd, zal het Brusselse bestuurscentrum toch met een doorwrocht voorstel moeten komen. Als het Karel de Grote destijds al lukte om te bepalen hoe wij Europa-breed letters moeten schrijven en wat er op school onderwezen moest worden, overal in het door hem deels persoonlijk veroverde Europa, dan mag gelijkschakeling van de kloktijd nu toch heus geen probleem zijn? Voor de zekerheid komen we Brussel een eind tegemoet met een misschien zelfs iets te lang doordacht beleidsadvies.
Alleen uw biologische klok volstaat niet
In Amsterdam draait menigeen zich nog een keer om als vergaderende parlementariërs in Berlijn elkaar al verhit en vaak woest toeschreeuwen. Dat is niet alleen maar een gewoonte- of cultuurkwestie: de zon gaat daar namelijk ook een uurtje eerder op. En in Londen juist weer later. U kent dat van uw goedkope vliegvakanties: na vier uur vliegen blijkt het in Antalya vijf uur later. Uw biologische klok raakt in de war en die stuurt u sterker aan dan die van de overheid.
Europa wil voortaan één lijn trekken in zomer- en wintertijd maar de Commissie weet nog niet hoe precies.
Daarom hier alvast een eerste set hoofdlijnen voor een beleidsadvies hun kant op. Simpel uitgangspunt: heel Europa eenzelfde tijd, dat creëert ook weer een gevoel van eenheid: cohesie. Betekent dat voortaan dat de één bij aardedonker het bed al uit moet en er ruim vóór zonsondergang weer in hoort te duiken, terwijl de ander voor zijn gevoel veel te laat pas naar bed kan en er pas tegen de middag weer uit hoeft? Nee, dat is beslist niet nodig, je kunt dat straks regelen door een Europees stelsel van lokale gedragsregels en nieuw-Europese gewoonten, zeg maar het nieuwe Europa van de regio’s. Waar de één zijn elfuurtje nuttigt, houdt de ander het liever bij zijn tienuurtje of juist éénuurtje. Fabrieks- en schooltijden worden op zijn Brussels regiogewijs gedifferentieerd opdat niet de ene Europeaan met een suffe kop in het tweede lesuur binnenvalt en de ander, verderop, dan juist een donker, nog leeg gebouw aantreft. “Ha, zeker weer de Europese lokale openingstijdenregeling niet gecheckt!”
Voorlijke figuren en Ewiggestrige
Wordt dat dan, zo vraagt u zich stellig af, geen Europese puinhoop onder de noemer van nieuwe orde? Bovendien: doet het wel recht aan alle relevante groepen burgers? Was niet zojuist een Amsterdamse hersenonderzoeker gaan bevroeden dat puberende jongens later op de dag pas helder kunnen denken dan hun ’s avonds veel eerder al vermoeide zussen? En wat te doen met voorlijke figuren die eigenlijk vandaag al helemaal in de dag van morgen leven en zo anderen altijd vooruit lijken? Of omgekeerd: de Ewiggestrige, die almaar niet aan het hedendaagse willen wennen? Valt er niets te verzinnen dat meteen ook aan zulke individuele verschillen en voorkeuren in het eigen tijdbesef recht doet?
De auteur vindt hiervoor een oplossing die hij afkijkt van de modernste onderwijsfilosofieën: daar wordt triomfantelijk elke kansenongelijkheid gladgestreken met ‘het gepersonaliseerde leren’. (Nu alvast looft de auteur een prijs uit voor de jonge sociolo(o)g(e) die de granieten ongelijkheids-reproducerende werking van zo’n levensgevaarlijke formule cijfermatig demonstreert, maar dat terzijde.) Het brengt de auteur op het idee van de gepersonaliseerde of zeg maar geïndividualiseerde zomertijd (die dan ook nog weer naar individuele wens al dan niet het hele jaar door geldt). Dankzij google-achtige synchronisatie en ingewikkelde algoritmen kan ieder voortaan leven ‘in zijn of haar eigen tijdframe’. Hij of zij leeft probleemloos vroeger of juist later dan andere gezinsleden, collega’s of interactiepartners. Dankzij voice-over en automatische herkodering komen boodschappen onopgemerkt bij anderen binnen in juist weer hún persoonlijke tijdframe, volledig rechtdoend aan alle voorkeuren, gewoontes en de actuele biologische constitutie van de ontvanger van de boodschap.
Gepersonaliseerde tijdframes, nu weer eens vertraagd, dan weer versneld
De auteur ziet nu zelfs mogelijkheden om de lineariteit van het tijdverloop voortaan individueel te differentiëren. Maken wij niet allemaal momenten mee die best langer hadden mogen duren en andere die we juist liever versneld hadden zien aflopen? Moeten we daarvoor steeds eerst naar onze mindfulness-goeroe of kan straks ons gepersonaliseerd tijdframe ook dat oplossen, door naar individuele wens de wijzers nu weer eens te vertragen, dan weer te versnellen?
Het nu nog pas op hoofdlijnen uitgewerkte beleidsadvies zal straks in meerdere Europese talen worden opgestuurd aan Timmermans. Hoewel, dat kan dan ook gewoon in het plat: ozze eije Frèns!
Today is already the day before yesterday’s day after tomorrow – vandaag is alweer het overmorgen van eergisteren – huuj is worrem ’t uvvermorje va iejister.