Over de zevenenzeventig publicaties die almaar op zich laten wachten

In ‘De sublimering van het mobieltje’ onderhoudt de auteur zich op een van zijn waaghalzerige tochten tot bij de hemelpoort met Herr Professor Sigmund F. Die maakt zichzelf ernstige verwijten over het ontbreken van de handy in zijn uiteenzettingen over Es, Ich en Über-Ich. Welke heeft de meeste greep op reëel gedrag, wekt de grootste frustraties en ligt het diepst aan trauma’s ten grondslag? Op de vraag of in toekomstige heruitgaven van zijn werken van een vierdeling sprake zou moeten zijn, suggereert hij liever een tweeluik, waarin de oude trits aan beide kanten figureert: enerzijds het hormonaal-neurale luik, anderzijds het digitaal-synchroniserende luik, elk met hun eigen Es, Ich en Über-Ich. In zijn praatgroep (die onder hemelse huisregels alleen stiekem bijeen kan komen) heeft Herr Professor Doktor van inmiddels afgedane futurologen (die zichzelf overigens ooit een nihilistischer eeuwigheidslot hadden toegedicht) de komst vernomen van geur-apps. Die zullen dan ongemerkt stemmingswisselingen kunnen oproepen en interpersoonlijke afkeer of juist aantrekking. “Entwirren Sie mir bitte dieses Diptychus, diese zweigliedrige dreigeteilte Fenster” geeft hij de auteur als huisopgave mee. Het zal toch heus niet. (mrt’16)

In ‘Managementperikelen in het hiernamaals – Petrus wacht op neo-liberalen I‘ voelt de auteur zich, bij een van zijn gewaagde tochten tot bij de hemelpoort plots omringd door zwaar gebouwde engelen. Zij pressen hem een zijsteeg in, waar een ouder iemand wacht. Het is Petrus zelf die lucht wil geven aan zijn hemelse managementzorgen. Hem ontglipt, zo fluistert hij achter voorgehouden hand, de span of control. Zijn hulpvraag heeft wel al richting: als namelijk ‘aan schapenkant’ de personele sores in wezen dezelfde is als ‘bij hullie aan de bokkenzij’, waarom dan niet sonderen of er ruimte is voor integraal beheer van het wederzijdse ondersteunend apparaat, hier én ginds? Outsourcing misschien zelfs? Het zijn vragen die volgens hem hoogste prioriteit hebben. Hij wil er het hoogste echalon nog niet mee moeien: ‘Die moet je straks maar confronteren met een fait accompli. Strategisch vooruitdenken is niet hun sterke kant.‘ En als zo een organisatorische reshuffling inderdaad aan de orde is, zo redeneert Petrus verder, hoe dan PR-matig daarmee omgesprongen? Moeten de geesten niet eerst rijp gemaakt worden, desnoods met fake news? Kun je het zo framen dat er toch voldoende draagvlak rest, op zijn minst toch bestuurlijke ruggengraat wordt gemimed, beiderzijds, ten … Lees meer

‘Een laatste wachtwoord bij euthanasie’ dealt met de afnemende woordenschat van de vrager. Het moet een praktisch handboek worden voor de steeds trager vooruitdenkende en steeds vaker naar woorden zoekende senior. Snelle krimp van het verbale repertoire kan een belangrijke indicatie zijn voor het aanstaande lijden, waarvan de euthanasievrager nou juist verschoond wilde blijven. Op termijn zal zijn of haar hele identiteit vervagen, zijn karakter vervormen, zijn hele voorschoolse disciplinering weer ongedaan raken en daarmee zal vast ook de vraag rijzen, of dit de persoon nog wel is aan wie partner of kinderen zich langer verplicht voelen in hun eerst nog zo meelijdende mantelzorg. Hoe maakt een letterlijk van zijn zinnen beroofde oudere nog duidelijk dat de ‘aan’-knop nu op ‘uit’ mag of zelfs moet? Dat is nog niet zo simpel: juist die vermaledijde communicatieve teruggang kan uiteindelijk de weg afsnijden naar een heldere, actuele wilsbevestiging, voorwaarde voor de juridische afdekking. Of juist omgekeerd, de weg naar een tijdige, geen lang uitstel verdragende ontkenning: de wens is er juist beslist nog niet, de omgeving herinnert zich weliswaar eerdere stellige uitlatingen, denkt in volle overtuiging dat die nu dus ook aan de orde zijn maar de stomme vrager vermag dat niet … Lees meer

In ‘De ware bestuurder weet van wanten‘ maakt de auteur gewag van een intimiderend onderhoud met Karel de Grote. Op diens weinig beleefde verzoek waagde hij zich andermaal tot bij de hemelpoort. Karel blijkt omgeven door een eigen huismacht van potige engelen met oortjes. Met een bars ‘Noe äffe nit, kinger’ schuift hij een stel kirrende engeltjes in zacht zwart leer aan kant. Uit zijn inleidende vragen maakt de auteur een fikse bezorgdheid op over de Akense Dom. De scheur in de fundering, meteen al door de aardbeving tijdens de bouw , laat hem al duizend jaar niet los. En: ‘Houdt dat veel te zware gewelf het wel? Gaat de metalen noodomspanning niet toch roesten? Ze geven daar beneden aan zulke dingen toch geen ruchtbaarheid, hè, die ösjer Hoddelskriëmer?” Eventuele schadeclaims denkt hij te kunnen deponeren bij de Opdrachtgever van toen: “Dat is dan echt Zijn pakkie-an.” Karel blijkt via-via contact te hebben met een Profeet, zes hemelen verderop. Eigent de Akense Dom zich soms ook voor moskee? Of drastischer nog, moet ook ‘hier in huis’ de Leiding een keer compleet om? “Je hebt dit niet van mij, denk erom.” (*Door de auteur benaderde uitgevers trekken zich in no time … Lees meer

‘Vrije jongens, aan de kant!’ schetst duurzame perspectieven voor de kleinkinderen. Een open-netwerk-formule voor het Rijnlandse verzorgingsmodel bindt, in een calvoliek geïnspireerd ‘contrat social’ haar vrijwillig toegetreden leden aan een combinatie van ijver, ingetogen spaarzaamheid en onderlinge steun. Aangesloten leden (‘sheep’) garanderen grensoverschrijdend elkaars materiële welzijn bij tegenslag of in moeizame levensfasen. Gelukkiger fasen worden daartoe ruim- en koudhartig afgetopt. Grondslag is een substantiële solidarity tax bovenop door nationale overheden verlaagde belastingen. Bestuur en vermogensbeheer liggen bij een ‘verlichte heffe’ van materieel en fysiek onthechten (‘hermits’) die een voltooid leven paren aan een ongeblust creatieve geest. Kinderen van leden treden definitief pas toe na een herhaalde gelofte (‘mitswa’). Latere spijtoptanten ‘brengen meer vreugde aan dan van-meet-af rechtvaardigen’, mits hun bruidsschat de ontbeerde taks plus rente compenseert. Uittreders (‘goats’) wacht het harde neoliberale lot. Uitkoop is geen reële optie. Het MKB laat afweten. (febr’16)

Moderne schoolteams wisselen voortdurend van samenstelling, vaak zelfs het hele schooljaar door. Samen met de ruime aanwezigheid van deeltijders leidt dat ertoe dat sommige leerlingen meer moeite hebben om de namen van hun leerkrachten uit het hoofd te leren dan omgekeerd. Uiterst divers zijn tegenwoordig ook de taakopvattingen van het schoolpersoneel dat voor zichzelf grote autonomie opeist bij hun beroepsuitoefening maar niet wenst afgerekend te worden: onderwijsinspecteurs kunnen vaak nauwelijks voorspellen wat bij benadering de beroepsmatige doelstellingen zijn van het volk waarop zij kwaliteitscontrolerend horen toe te zien. Hun oordeel wordt niet zelden weggelachen. Het is dan ook niet verrassend dat volstrekt onduidelijk is welke beroepsvaardigheden zoal wenselijk zijn voor onderwijsgevenden. Dus ook wie je nou eigenlijk ‘bevoegd’ acht en of zo iemand wel reëel existeert op de ontstellend krappe arbeidsmarkt. De Inspectie spreekt bondig van een zowel kwantitatief als kwalitatief tekort. Vraag is nu of we hier met een recent-dramatische ontwikkeling van doen hebben of dat het ons ook wel schort aan zicht op de historische continuïteit van het fenomeen: is het misschien wel van alle tijden? Je zou eigenlijk een teletijdmachine moeten hebben voor een valide terugblik. Uw auteur zet hier een eerste stap middels een speurtocht door … Lees meer

Het geloof in een hiernamaals kan vooral terecht-verdrietige mensen grote troost bieden. Hoe het er daar dan zal uitzien, of je er wel door de wierookdampen heen kunt zien, of het wel toegankelijk is voor vrouwen en huisdieren of dat er juist een heel apart type jongedames ruimschoots ter beschikking staat, wat je je moet voorstellen bij een volmaakt lichaam dat je daar schijnt te hebben en of het gebouw wel groot genoeg is om allen te herbergen, ja er zijn flink wat koortsdromen en buitenaardse berichten nodig om op zulke vragen een overtuigend antwoord te kunnen geven. We gaan te rade bij iemand die als geen ander ‘al tijdens zijn leven’ leerde om in zijn omgeving de hoop levend te houden, dwars tegen alle verdrietige rampspoed in en die zich nu genoodzaakt ziet om ook in het hiernamaals de moed erin te houden. Of hij dat ‘in eeuwigheid’ zal volhouden?  Eeuwigdurende aanpassingsproblemen pareren In ‘Overdreven heilsverwachtingen’ her-ontdekt de auteur bij een van zijn hemelvaarten, zijn nauwe zielsverwantschap met Jacob, der Lügner. Die blijkt zich op advies van zijn geestesvader Jurek Becker als vrijwilliger te hebben gemeld voor de zeer moeizame en tijdrovende inburgering van nieuwe hemelbewoners. Ondanks dat Jacob … Lees meer

Steek vanuit de Akenerstraat in Vaals twintig meter door naar de Alte Vaalser Straße, en je hebt liefst drie grenzen overschreden: een landsgrens, een gemeentegrens en een parochiegrens. Het huis waar je voor staat is het geboortehuis van oma Kutsch en het was geruime tijd het woonhuis van de vader van uw auteur. Dertig meter terug groeide zijn latere zwager, oom Jozef op, die er op zaterdag het vuur brandend hield bij zijn Joodse buren. Nog weer dertig meter terug ligt achter een woonhuis een oude, onderkomen synagoge. En dan nog weer vijftig meter terug, bij café ‘De Schatüll’ sta je midden in het oude centrum van Vaals, waar op de huidige parkeerplaats de vorige Pauluskerk lag met daaromheen het kerkhof. Op deze kleine afstand voltrok zich ooit de historische ontwikkeling die Vaals bij Nederland deed horen, althans driekwart ervan en die de Duitse parochianen deed scheiden van de Nederlandse. Geleidelijk groeit nu aan de achterkant van Vaalser Quartier de oude Rijksstad Aken aan Vaals vast, of was dat eigenlijk niet al heel lang het geval, psychologisch en cultureel? De Akense grens deelde de Vaalser parochie dwars doormidden‘Katholieke streken onder gereformeerd gezag’ wordt een studie die verhaalt over de kennelijk … Lees meer

De belofte was dat je er ‘in volmaakte staat’ zou verblijven, voor eeuwig gelukkig, zeg maar. Toch geldt dat kennelijk niet voor alle hemelbewoners. Al helemaal niet voor wie er al tijdens zijn aardse leven zijn opdracht in zag, het meest basale format van het aardse bestaan fundamenteel en scherpzinnig te kritiseren of zelfs daarin heldhaftig en manmoedig de juiste en noodzakelijke orde te helpen scheppen. Drie zulke sterke persoonlijkheden treffen we hier aan in een kennelijk hecht teamverband: een hemels driemanschap. Zij spannen stilletjes en in het donker samen tegen de in hun ogen zwaar vervreemdende Hemelse Verhoudingen, op weg naar een ‘notwendiger himmlischer Kladderadatsch’.  Zur himmlisch-zynischen Aufklärung In ‘Heuse Karels gaan niet zitten mokken’ heeft de auteur regelmatig moeite, Karel van het Reve in het halfdonker te onderscheiden van nu eens Karel Marx, dan weer Karl May. Eigenlijk had hij toch alleen om een kort gesprek gevraagd met die eerste, die hem als auteur van alle drie eigenlijk het best beviel. Bij dit zoveelste bezoek aan de hemelpoort treft hij ze liefst gedrieën aan. In een donker hoekje bereiden ze een min of meer gezamenlijk Manifest voor met de werktitel Zur himmlisch-zynischen Aufklärung. Marx‘ basistekst wordt telkens meteen … Lees meer

Als het aan hen lag en ze werkelijk kwaadwillend zouden zijn, dan zouden grote werkgevers in Aken op elk hen passend moment kunnen besluiten om het ‘perpetuum mobile’ dat zij in hun geheime kluizen bewaarden, in te zetten in hun fabrieken. Dat zou dan wel het einde inluiden voor het lot van de gewone arbeider, zo wist opa Jacobi te vertellen. Het gewone werkvolk zou echt brodeloos worden als zulke invoelende bazen het niet langer zo goed met hen voorhadden. Hoe opa dat wist en van wie? Tja, zou opa’s kijk op de wereld soms voortvloeien uit het format “ik hou ze dom, dan hou jij ze arm”? We gaan het vraagstuk verkennen van de rollenverdeling bij ‘de opium van het volk’. Tafelgesprekken van een vakbondsman ‘Twee Heren dienen’ wordt een schotschrift op het scherp van de snee, een schrift dat terugvoert naar de pubertijd van de auteur en zijn herinneringen aan de tafelgesprekken van zijn vader. Die was van beroep stoker op de Vaalser Textielfabrieken (VTF). Hij zat daar ook in de ondernemingsraad, dat had je toen net. In zijn weinige vrije tijd was hij tevens lid van de nieuwerwetse parochieraad van de toen gloednieuwe, inmiddels alweer lang opgeheven … Lees meer

Het was de hoogleraar Jan Thurlings van wie uw auteur in zijn eerstejaarscolleges leerde dat als je een verschijnsel op meer dan één dimensie kunt categoriseren (bij voorbeeld zowel wit/zwart als koud/warm), het verstandig is om die dimensies te kruistabelleren en zo te checken of je alle varianten van dat verschijnsel wel onder ogen hebt. Dat inzicht resulteerde later in de vraag van uw auteur of, als er een voorgeborgte is bij de hemel in de vorm van het vagevuur, er niet ook zo’n voorgeborgte bestaat bij de hel?! Zo ja, dan moet de existentie daarvan wel vertrouwelijk zijn, hoogst geheim. Het staat immers niet vermeld in de katechismus die uw auteur in de vorm van voorgegeven vragen en bijbehorende standaardantwoorden uit het hoofd moest leren bij de godsdienstlessen eind lagere school. En als dat helse voorgeborgte geheim is, moet daarvoor ook redenen zijn.  We gaan heel voorzichtig uit op onderzoek in de betegelde gang naar de hemelpoort die – zoals we eerder al zagen – aan de overkant ligt van de poort van de hel, op het hemelse plein. Kale engelen in lange leren jassen In ‘De tegenhanger van het vagevuur’ draalt de auteur halverwege de hem intussen vertrouwde, … Lees meer